Forum POLSZCZYZNA Strona Główna  Forum POLSZCZYZNA Strona Główna  
  POLSZCZYZNA
FAQ  FAQ   Szukaj  Szukaj   Użytkownicy  Użytkownicy   Grupy  Grupy  Galerie  Galerie
 
Rejestracja  ::  Zaloguj Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości
 
Forum POLSZCZYZNA Strona Główna->STAROPOLSZCZYZNA->waść, waszmość

Napisz nowy tematOdpowiedz do tematu
waść, waszmość <-Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat->
Autor Wiadomość
Szczepko
PostWysłany: Pon 12:44, 15 Sty 2007 Temat postu: waść, waszmość


Ojciec Założyciel

Dołączył: 02 Paź 2006
Posty: 508
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 3 razy
Skąd: Saska Kępa

Zastanawiałem się, skąd w staropolszczyźnie te zwroty grzecznościowe: waść, waszmość, waćpan, waćpanna itd. Nie mam źródeł, by potwierdzić swoje przypuszczenia. Jednak sądzę, że mogły się one wziąć ze skrótów typu epistolograficznego, takich jak współcześnie: SZ.P. (Szanowny Pan).
Waszmość - może być skrótem od Wasza Wielmożność lub Wasza Miłość
Waść - tym samym, co wyżej, jednak mocniej jeszcze skróconym
Jak jednak podejść do słów: waćpan, czy waćpanna?
Co tym myślicie? Sam nie wiem, czy to w ogóle dobry kierunek myślenia...


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Raen
PostWysłany: Pon 13:58, 15 Sty 2007 Temat postu:




Dołączył: 04 Gru 2006
Posty: 158
Przeczytał: 0 tematów

Skąd: Konin

Doszukałam się podobnych skrótów jak Twoje Szczepko.

waćpani - waszmość pani
waćpanna - waszmość panna
waćpan - waszmość pan

Skrót od skrótu jednym słowem Smile Lenistwo górą Wink


Pozdrawiam.


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Gal Rusin
PostWysłany: Wto 0:43, 16 Sty 2007 Temat postu:




Dołączył: 05 Paź 2006
Posty: 178
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 2 razy
Skąd: Grochów

Oboje podążacie jedynie słusznym torem. A dla lepszej zabawy dodam jeszcze kolejne formy grzecznościowe: acan, acani, aśćka.
Nie byłbym sobą, gdybym nie zastrzegł - waszmościowali sobie wszyscy - znajomi i nieznajomi, rodzina, nawet ojciec synowi i syn ojcu. Oczywiście inaczej zwracano się do kleru, książąt i króla. Na "ty" mówiono tylko (oczywiście mowa o stanie szlacheckim) straceńcowi. Kat wyrażał w ten sposób równość wobec Boga. Hodie tibi, cras mihi. Smile


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Raen
PostWysłany: Wto 1:52, 16 Sty 2007 Temat postu:




Dołączył: 04 Gru 2006
Posty: 158
Przeczytał: 0 tematów

Skąd: Konin

Gal Rusin napisał:
acan, acani, aśćka


To są dopiero skróty Wink, żeby było ciekawiej na stronce PWN znalazłam jeszcze kilka.

"asan, aspan, acan, acpan, aćpan, waćpan, waśćpan, waszmość pan z wasza miłość pan
asani, acani, waćpani z waszmość pani
asanna, waćpanna z waszmość panna
asandziej z waszmość pan dobrodziej"

A to znalazłam w odniesieniu do słowa 'miłość'

Kod:
Rzeczownik „miłość” poświadczony w tekstach z XIV i XV wieku miał znaczenie ‘litość, miłosierdzie’, które równolegle występowało do sensu ‘łaskawość, łaska, przychylność’ (XIV-XVI wiek). Stąd też wzięły się w polszczyźnie zwroty grzecznościowe, które z czasem przekształciły się (na wskutek procesów fonetycznych) w formy krótsze, np. Miłość → Mość; Wasza Miłość → Waszmość i Waszeć → Waść → Aść; Waszmość Dobrodziej → Asindziej; Waszmość Dobrodziejka → Asińdźka, Aśćka; Waszmość Pan → Waspan → Aspan → Acan. Zmiany te następowały głównie w XVI wieku, a w okresie późniejszym funkcjonowały już w postaciach zleksykalizowanych, tzn. bez odniesienia do wyrazu „miłość” (por. K. Długosz-Kurczabowa „Nowy słownik etymologiczny języka polskiego”).


Pozdrawiam.


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Wyświetl posty z ostatnich:
Napisz nowy tematOdpowiedz do tematu Strona 1 z 1

Forum POLSZCZYZNA Strona Główna->STAROPOLSZCZYZNA->waść, waszmość
Skocz do:  



Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
 
 


fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
DAJ Glass (1.0.5) template by Dustin Baccetti
EQ graphic based off of a design from www.freeclipart.nu
Powered by phpBB Š 2001, 2002 phpBB Group