Etymologiczne wątpliwości,

o_andrzej

Wiele słów pochodzenia obcego budzi moje wątpliwości. Niektóre z nich posiadają w języku polskim inne znaczenie niż w językach obcych. Niekiedy jest ono zasadniczo różne i to tak bardzo, że każe mi wątpić w inteligencję i wiedzę moich przodków, którzy do języka polskiego te słowa "importowali". Oto kilka przykładów. Zaczynam od przypadków kontrowersyjnych, a kończę na zupełnie dziwacznych. Dodam, że znana mi jest etymologia tych słów, przynajmniej ta zapisana w słowniku wyrazów obcych. Dlaczego znaczenie słów tak bardzo odbiegły od ich pierwowzorów? Czym można to wytlumaczyć? Niekiedy nasuwa mi sie tylko jedno wyjaśnienie: nieuctwo.

"Akwizytor". Oficjalnie znaczy osobę pozyskującą nowych klientów, w rzeczywistyści - handlarza domokrążcę. W języku angielskim czy francuskim "acquisition" znaczy "nabycie, pozyskanie", czyli kupno, a więc czynność dokładnie odwrotną do sprzedaży pratykowanej przez polskigo akwizytora. Dlaczego zrezygnowano z niebudzącego znaczeniowych wątpliwości franc. komiwojażera?

"Developer". Jeśli sięgniemy do anglojęzycznej wikipedii, znajdziemy wiele różnych znaczeń tego słowa. Dopiero na trzecim, bynajmniej nienajważniejszym miejscu, ma ono ów "budowlany" charakter, ktory rozpowszechnił się w Polsce. Nawiasem mówic nawet w tym znaczeniu rózni sie ono nieco od oryginału.

"Handicup". Historycznie wywodzi się z Anglii, gdzie oznaczało podcinanie pęcin koni w celu obniżenia ich sprawności w wyścigu, a więc wyrównania szans dla wolniejszych koni. Ale dlaczego w języku polskim przyjęto uważać "handicap" za przewagę, zaletę (np. "jego wielkim handicapem jest szybkość") tego zrozumieć nie mogę. "Handicapped" po angielsku czy "handicape" po francusku znaczy po prostu inwalida. I to rozumiem. Smile

"Parasol". Wiadomo, pochodzi z franc. "parasol", ktory chroni przed..., no właśnie, przed czym? Przed słońcem, bynajmniej nie przed deszczem. W czasie deszczu używamy "parapluie". Zdarza sie niekiedy, że świeci słońce i pada deszcz, często pojawia się wtedy na niebie tęcza, ale nie są to zjawiska często chodzące ze soba w parze. Czyżby nasi przodkowie coś pomylili?

"Dyżur". Jak dla mnie bez sensu. Pochodzi od franc. "service de jour", co znaczy służba dzienna. Istnieje też "service de nuit" - służba nocna. Samo "de jour" znaczy "dzienny" lub "dzienna" w zależności od rodzaju rzeczownika. Najczęsciej słowo "dyżur" kojarzymy ze służbą nocną, np. w szpitalu. Dosłownie tlumacząc pojęcie "nocny dyżur" wychodzi nam zatem: "nocny dzienny". Nie da się ukryć, że coś to nie gra.